Czy można wygrać w sądzie z instytucją finansową?

Jak pokazują wydawane na przestrzeni ostatnich miesięcy orzecznictwa sądowe coraz więcej instytucji finansowych przegrywa procesy z klientami, których wprowadzili w błąd agenci oferujący im polisy inwestycyjne powiązane z UFK.

Poszkodowani przez zakłady finansowe

Sprawa dotyczy w równej mierze indywidualnych i zbiorowych pozwów jakie trafiają na wokandy za sprawą osób poszkodowanych przez zakłady finansowe. Klienci lokowali na polisach inwestycyjnych powiązanych z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym nierzadko cały swój dobytek. Niestety na skutek najczęściej umów sporządzonych w tak zawiły i skompilowany sposób, wiele osób straciło swój kapitał. Konstrukcje dokumentów skutecznie bowiem uniemożliwiały przeciętnemu klientowi ich pełne i dokładne zrozumienie. Analiza takiej umowy wymagała nie tylko znajomości fachowej nomenklatury prawniczej, ale także szerokiej wiedzy z zakresu ekonomii i gospodarki – niezbędne były widomości o instrumentach finansowych i rynkach kapitałowych. Najbardziej rażące w tego typu umowach jest zmuszanie konsumenta do oszczędzania nie zważając na istnienie ryzyka poniesienia ogromnych strat inwestycyjnych. Nie brano pod uwagę żadnych wydarzeń losowych, które uniemożliwiałyby dokonywanie wpłat – jak np. utrata pracy.

Zerwanie umowy

Ludzie decydujący się na inwestycje z UFK przyznają, że nie mieli po prostu świadomości, jak działa wybrana przez nich polisa. Wiązała się ona najczęściej z koniecznością uiszczania co roku składki, w wysokości równej wpłacie dokonanej przez nich „na dzień dobry”. Po roku okazywało się, że zakład znów upomina się o pieniądze. Tego inwestorzy powinni być w pełni świadomi, gdyż sami zdecydowali się na tę konkretną usługę. A dowód na to stanowią warunki figurujące pośród opisu produktu. Dla wielu jedynym wyjściem z sytuacji okazywało się wtedy zerwanie umowy – a to doprowadziło ich bezpośrednio do bankructwa.

Opłata likwidacyjna, stosowana przez zakłady, w momencie zerwania polisy w ciągu 2 lat od momentu jej zakupu, wynosi niemal 100% wpłaconej kwoty. Jak wyjaśnia Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl nawet osoby, które nabyły produkt wieloletni z jednorazową składką nie mogą czuć się bezpiecznie. Bowiem jeśli jest on powiązany z funduszami akcyjnymi, nie są możliwe do wykluczenia zarówno szanse na zysk, jak i na straty.

Droga sądowa

Takie działania instytucji finansowych sprawiły, że ludzie poczuli się oszukani w związku z czym zażądali zwrotu na drodze sądowej, ich zdaniem, niesłusznie zabranego im kapitału. Jak pokazują wyroki sądów, można wywalczyć odszkodowanie i nałożenie kary na instytucję finansową za takie poczynania. Przykładowo: Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na Getin Noble Bank karę w wysokości 6,7 mln za wprowadzanie swoich klientów w błąd przy sprzedaży produktu inwestycyjnego oraz rażące braki w informacjach przekazywanych o specyfice danej usługi – m.in. starsza osoba, która nie była świadoma, że wiąże się z ubezpieczycielem na okres aż 10 lat, odzyskała zainwestowane pieniądze.

Można zatem spodziewać się zajmowania przez sąd podobnego stanowiska w odniesieniu do innych instytucji zarówno ubezpieczycieli jak i banków, które pośredniczą w sprzedaży takich polis. Wspomniana wcześniej opłata likwidacyjna – a dokładniej jej wysokość – stanowiąca dla dużej części inwestorów powód bankructwa, również stała się przedmiotem zainteresowania sądów. Opłatę ta pobierana jako prowizja za zerwanie umowy musi zostać zwrócona. Tak zadecydował m.in. Sąd we Wrocławiu.

Stanowisko ubezpieczycieli

Ubezpieczyciele uchylają się od obszernych komentarzy na ten temat. Twierdzą, że roszczenia „pokrzywdzonych” nie zawsze są jednoznaczne i każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie. Ich zdaniem osoby wprowadzone w błąd to te, które były zaskoczone obowiązkiem ponownej wpłaty kapitału równego sumie uiszczanej na początku inwestycji. Na to niewiele osób może sobie pozwolić, zatem opłaty likwidacyjnej, gdy agent rzeczywiście nie doprecyzował specyfiki produktu, nie powinno się pobierać. Co innego zdaniem rzecznika pozwanych ubezpieczycieli tyczy się osób, które wiedziały o obligatoryjnym opłacaniu składki, ale nie mogą wypełnić tego obowiązku ze względu na przykład na utratę pracy zarobkowej. W tym wypadku towarzystwo ze swojej strony nie ponosi żadnej winy – a zatem nie istnieją podstawy do nałożenia na niego obowiązku oddania klientowi pieniędzy.

Oczywiście należy także liczyć się z tym, że w konsekwencji wypłacania odszkodowań i kar towarzystwo narazi się na poniesienie olbrzymich strat finansowych. Według ekspertów mogą za to zapłacić inni klienci, którzy na dłużej ulokują w danym zakładzie swój kapitał.