Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – czy niezbędna jest debata publiczna?

Jeśli nie odbędzie się prawidłowo przeprowadzona dyskusja publiczna nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (MPZP) należy liczyć się z możliwością jego unieważnienia przez sąd.

Unieważnienie MPZP

Istnieje możliwość unieważnienia uchwalonego przez radę gminy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jeśli nie przeprowadziła ona dyskusji publicznych nad projektem planu jest to jawne naruszenie trybu sporządzania takiego dokumentu. Nie mogły bowiem zostać w związku z tym przedstawione członkom rady gminy argumenty za i przeciw zawartym w nim ustaleniom. Procedura dyskusji powinna zostać wyznaczona na konkretny dzień i godzinę. Powyższe tezy zdają się potwierdzać orzecznictwa sądowe, m.in. wyrok WSA w Białymstoku z dnia 18 lutego 2014 r., w którym sąd zdecydował się unieważnić uchwałę o planie miejscowym ze względu na powody formalne – przytoczone powyżej.

Debata nad MPZP

Dyskusja publiczna nad miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego została wprowadzona do procedury sporządzania tego rodzaju aktów. Stanowi tym samym formę udziału tzw. czynnika społecznego. Wójt gminy powinien wyznaczyć termin przeprowadzenia takiej dyskusji i poinformować o nim w stosownych obwieszczeniach. Protokół z jej przeprowadzenia powinien zostać zamieszczony w aktach planistycznych. Jest to dokument urzędowy, sporządzony we właściwej formie przez powołane do tego celu organy państwowe, tym samym stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Taki protokół korzysta z przesłanki domniemania prawdziwości oraz zgodności z prawdą tego, co zostało w nim zapisane. Notatki służbowe sporządzone przez pracowników gminy w żaden sposób nie rzutują na brak takiego protokołu. Jeśli nie został sporządzony, lub został, ale z jakiś względów nie włączono go do aktów planistycznych, jest to formalny powód by unieważnić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Takie uchybienie stanowi bowiem rażące naruszenie trybu postępowania definiowanego przez art.28 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Wynik dyskusji

Istotą dyskusji publicznej jest możliwość wypowiadania przez podmioty w niej uczestniczące swoich opinii, co do rozwiązań przyjętych w ramach projektu aktu planistycznego. W konsekwencji debata służy do wysondowania poglądów i stanowisk reprezentowanych przez uczestniczące w niej określone grupy społeczne – wspólnoty samorządowej lub zainteresowanych sprawą osób i środowisk. Robert Tomaszewski, Prezes Zarządu Saveinvest, podkreśla fakt, że dyskusja ta ma charakter jedynie opiniodawczy – jej wynik nie może zatem być uważany za obligatoryjny i wiążący dla organów gminy. Jeśli jednak dojdzie do sytuacji, gdy dyskusja nie będzie w ogóle przeprowadzona, taki proceder w sposób bezpośredni narusza prawa uczestników procesu planistycznego do prawidłowego przebiegu procedury planistycznej – zwłaszcza prawa skarżących – gwarantowanych im przez wspomnianą już ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.