E-skarga – nowość w prawie administracyjnym

31 maja 2019 r. weszła w życie nowość w postaci możliwości wnoszenia skarg do sądu administracyjnego w wersji elektronicznej. Czy warto z tej formy korzystać? Czy organy administracji i sądy są przygotowane na zmiany?

Informatyzacja i cyfryzacja życia publicznego

Już od kilku lat trwają intensywne prace nad stopniową informatyzacją i cyfryzacją życia publicznego w Polsce. Dąży się do tego, aby maksymalnie wiele spraw można było załatwić bez wychodzenia z domu, przez Internet. Urzędy i sądy prowadzą natomiast coraz więcej baz danych w formie elektronicznej. – „Dzięki temu przyjdzie dzień, w którym będziemy mogli całkowicie zrezygnować z papierowych dokumentów, a wszelkie sprawy urzędowe będą toczyły się szybko i bezproblemowo” – ocenia Robert Tomaszewski – prezes zarządu w Saveinvest sp. z .o.o. Różnego rodzaju rozwiązania informatyczne ograniczą bowiem konieczność sporządzania i gromadzenia wielu dokumentów. Na razie kolejnym etapem tych zmian jest wprowadzenie możliwości składania skargi do sądu administracyjnego w formie elektronicznej.

Jak działa skarga w postępowaniu administracyjnym?

Skargę możemy wnieść po wyczerpaniu dostępnych środków zaskarżenia, a więc wtedy, gdy nie przysługuje nam już żadne zażalenie, odwołanie lub ponaglenie. Zaskarżymy zatem chociażby ostateczną decyzję wojewody, wydaną w drugiej instancji (po rozpatrzeniu odwołania od decyzji starosty). Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Organem właściwym jest dany sąd administracyjny, ale środek zaskarżenia należy wnieść za pośrednictwem podmiotu, który wydał skarżone rozstrzygnięcie. W oparciu zatem o przywołany przykład, skargę na decyzję wojewody zaadresujemy do sądu, ale prześlemy ją na adres właściwego urzędu wojewódzkiego. Do tej pory możliwe było wyłącznie wniesienie skargi w formie papierowej, zanosząc ją do biura podawczego sądu lub wysyłając listem poleconym z potwierdzeniem nadania na adres sądu. Od 31 maja 2019 r. skarżący mogą skorzystać z nowej formy – skargi elektronicznej. Wnosi się ją przez Internet, przy pomocy elektronicznej skrzynki podawczej ePUAP  (Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej).

Skarga – obowiązki organu administracji

Organ, który otrzymał skargę jest zobowiązany do jej przekazania w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania. Do skargi powinien dołączyć kompletne i uporządkowane akta sprawy oraz odpowiedź na tę skargę. Do tej pory wszystkie dokumenty były przekazywane w formie papierowej. Teraz zarówno skarga może mieć postać elektroniczną, jak i same akta sprawy. Może się też zdarzyć, że wszelka dokumentacja w sprawie prowadzona jest w formie papierowej, a skarga ma postać elektroniczną. Wtedy zajdzie konieczność dwuetapowego przekazania dokumentów do sądu administracyjnego. Dopełnienie obowiązków, ciążących na organie administracji publicznej, jest niezwykle istotne. Wszelkie uchybienie w tym zakresie może bowiem skutkować wymierzeniem organowi kary grzywny do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w Polsce.

Czy organy administracji publicznej są gotowe na zmiany?

Należałoby zatem zadać sobie pytanie, czy organy administracji publicznej są gotowe na zmiany. Odpowiedź brzmi – nie. Wiele urzędów nie dysponuje nawet odpowiednimi systemami, umożliwiającymi im skuteczne i bezproblemowe przekazanie dokumentów w formie elektronicznej.  Chodzi bowiem o to, aby sąd otrzymał dokumenty, które zostały podpisane elektronicznie, a podpis ten dało się zweryfikować. Jak zatem będzie wyglądało przekazywanie skarg? Na razie możemy spodziewać się wielkiego chaosu – podsumowuje Robert Tomaszewski.