Uwłaszczenie gruntów – kto straci bonifikatę?

Urzędnicy nie zdążą z zaświadczeniami. Dzisiaj wiadomo już na pewno, że w dużych miastach wiele osób otrzyma te dokumenty dopiero w 2020 roku. Co to oznacza? Czy wciąż będzie można skorzystać z bonifikaty?

Ustawa przekształceniowa ma już prawie rok

1 stycznia 2019 r. weszły w życie przepisy, na mocy których prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe zamieniło się w prawo własności tych gruntów. Przykładowo zatem właściciele lokali mieszkalnych, znajdujących się w kilkupiętrowym bloku, którzy jednocześnie posiadali prawo użytkowania wieczystego gruntu pod budynkiem, z dniem 1 stycznia 2019 r. stali się właścicielami całości. Ustawa dotyczy natomiast wszystkich gruntów, na których znajdują się budynki mieszkalne jednorodzinne lub wielorodzinne, a także dodatkowa infrastruktura w postaci garaży, budynków gospodarczych i innych obiektów budowlanych oraz urządzeń. Przy mieszanym przeznaczeniu gruntów – mieszkalno-usługowym – liczy się z kolei to, aby co najmniej połowa lokali miała charakter mieszkalny.

Opłata roczna a opłata przekształceniowa

W momencie przekształcenia zmianie uległa również dotychczas ponoszona opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego. Z dniem 1 stycznia 2019 r. stała się ona opłatą przekształceniową. Nowi właściciele otrzymali natomiast wybór. Mogą ponosić tę opłatę mniej więcej w dotychczasowej wysokości przez kolejnych 20 lat. Mogą też zapłacić całą kwotę od razu. Do tej drugiej opcji ma ich natomiast zachęcić bonifikata, oferowana przez samorządy. Tutaj pojawił się jednak pewien problem. Bonifikata maleje bowiem z każdym kolejnym rokiem. Aby z niej skorzystać, właściciele nieruchomości potrzebują natomiast zaświadczenia o dokonanym przekształceniu, ustalającego jednocześnie wysokość opłaty przekształceniowej. Tymczasem urzędy nie zdążą spełnić swojego obowiązku, związanego z wydawaniem zaświadczeń, do końca 2019 r.

Opóźnienie z zaświadczeniem nie spowoduje utraty bonifikaty

Na szczęście ustawa z 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów przewidziała wyjście z tej sytuacji – wskazuje Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. Jeżeli bowiem zaświadczenie, potwierdzające przekształcenie, zostało doręczone właścicielowi po 30 listopada 2019 r., może on wciąż zachować prawo do bonifikaty. Powinien jednak zgłosić do właściwego urzędu zamiar wniesienia opłaty jednorazowej. Ma na to określony termin – dwóch miesięcy od dnia otrzymania zaświadczenia. W ten sposób, przewidując możliwe opóźnienia z wydawaniem zaświadczeń, stworzono swoistą „furtkę”dla nowych właścicieli nieruchomości.

Problem leży jednak w innym miejscu

Pewien problem pojawia się jednak w przypadku rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi. Zgodnie bowiem z art. 9a ustawy przekształceniowej właściwy organ udziela bonifikaty od opłaty jednorazowej w wysokości 99 procent między innymi świadczeniobiorcom do ukończenia 18 roku życia, u których stwierdzono ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu lub ich opiekunom prawnym, będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych, służących wyłącznie zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych tych osób. Jeżeli zatem w 2020 roku osoby te ukończą 18 rok życia, bonifikata przestanie im przysługiwać. Nie będzie miało natomiast znaczenia to, kiedy otrzymały zaświadczenie.

Czy samorządy zapłacą odszkodowanie?

Niestety sytuacja osób niepełnosprawnych jest patowa. Ustawodawca zupełnie nie przewidział możliwości utraty przez nich prawa do bonifikaty. Należałoby się zatem zastanowić, czy opóźnienie z wydaniem zaświadczenia po stronie właściwego urzędu mogłoby generować odpowiedzialność odszkodowawczą tego podmiotu wobec właściciela, który nie miał możliwości skorzystania z bonifikaty. Przyszłość jednak pokaże, czy mamy do czynienia z wieloma takimi sytuacjami – podsumowuje Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.