Przedsiębiorcy przemysłowi nie płacą podatku od nieruchomości

9 grudnia 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny podjął niezwykle ważną uchwałę. Ostatecznie przesądził o tym, że przedsiębiorca przesyłowy nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości. Kto zatem rozliczy się z fiskusem i z jakich przepisów to wynika? Na to pytanie odpowiada Bartosz Antos – Dyrektor ds. Nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.

Lasy Państwowe kontra przedsiębiorca przemysłowy

Analizowana przez Naczelny Sąd Administracyjny sprawa dotyczyła podatku od nieruchomości. Zaistniały w niej wątpliwości, dotyczące tego, kto powinien być płatnikiem tej należności publicznoprawnej. Właścicielem nieruchomości były bowiem Lasy Państwowe. Nie miały one jednak władztwa nad spornym terenem, ponieważ ustanowiono na nim służebność przesyłu. Ta służebność była natomiast związana z posadowieniem na działce linii elektroenergetycznej. Jeszcze do 2006 r. ta kwestia nie rodziła żadnych problemów, ponieważ grunty pod napowietrznymi liniami energetycznymi korzystały ze zwolnienia od podatku od nieruchomości. Wszystko zmieniło się jednak w 2006 r. – wskazuje Bartosz Antos.

Czym jest służebność przesyłu?

Jak wynika z art. 3051 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny: „nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń”. Wskazane urządzenia to oczywiście wszystko to, co służy doprowadzaniu lub odprowadzaniu płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne. Instytucja służebności przesyłu ma służyć przedsiębiorcom w realizacji ich działalności gospodarczej, a zatem w dostarczaniu mediów. Właściciel nieruchomości, godząc się na służebność, musi natomiast znosić zainstalowanie określonych urządzeń na jego gruncie oraz w razie potrzeby udostępniać nieruchomość przedsiębiorcy przesyłowemu. Szczegółowe zasady korzystania ze służebności określane są w zawartej przez strony umowie.

Czym jest podatek od nieruchomości i kto go płaci?

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, w oparciu o art. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, podlegają natomiast co do zasady grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podatnikami są natomiast osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, które posiadają jedną z czterech cech. Po pierwsze są właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych. Po drugie są posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych. Po trzecie są użytkownikami wieczystymi gruntów. Po czwarte natomiast są posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli to posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem, KOWR lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości albo jest bez tytułu prawnego – wymienia Bartosz Antos.

Finał sprawy przed Naczelnym Sądem Administracyjnym

W omawianej sprawie pojawiła się zatem wątpliwość, czy służebność przesyłu nie stanowi przypadkiem posiadania samoistnego. Jak wskazano bowiem w Kodeksie cywilny, posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Na tym tle w ostatnich latach rysowało się wiele konfliktów, a sądy do tej pory nie wypracowały jednolitego stanowiska. Konieczne stało się zatem podjęcie uchwały przez Naczelny Sąd Administracyjny. Finalnie przedsiębiorcy przesyłowi odetchnęli z ulgą. Sąd jednoznacznie stwierdził bowiem, że podatek od nieruchomości powinien zapłacić właściciel nieruchomości.