Ostateczne warunki zabudowy pozostaną w obrocie prawnym nawet jeśli zawierają błędy. Na jakich podstawach można zatem wnosić o wznowienie postępowania w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy, które stały się prawomocne?
Decyzja administracyjna ustalająca warunki zabudowy i zagospodarowania terenu określa okoliczności zmiany sposobu zagospodarowania terenu poprzez budowę obiektu budowlanego lub też wykonanie na danym terenie innych robót budowlanych. Ogólnie rzecz ujmując celem warunków zabudowy jest ustalenie, czy dane zamierzenie budowlane nie naruszy ładu przestrzennego. Decyzja może regulować zatem wszystkie elementy, które uzna się za istotne z punktu widzenia zarówno urbanistyki, jak również i estetyki. Co do zasady warunki zabudowy wydane zostaną tylko dla takich terenów, dla których nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. O ustalenie warunków zabudowy dla danego terenu może wystąpić każdy. Nie istnieje bowiem wymóg posiadania przez wnioskującego żadnego tytułu prawnego do nieruchomości.
Przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy wójt, burmistrz lub prezydent miasta kieruje się przesłankami zawartymi w art. 61 ustawy z 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Według tych dyrektyw, aby było możliwe ustalenie warunków zabudowy muszą zaistnieć wszystkie spośród wymienionych tam warunków. Działka musi mieć zapewniony dostęp do drogi publicznej; nie może być terenem, dla którego wymagane jest uzyskanie zgody na odrolnienie; co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, musi być zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu; istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu musi być wystarczające dla danego zamierzenia budowlanego; decyzja musi być zgodna z przepisami odrębnymi.
Warunki niezaskarżone do odpowiedniego organu w terminie uzyskują przymiot ostateczności. Bieg terminu na wniesienie sprzeciwu należy liczyć od daty doręczenia stronom tej decyzji administracyjnej – przypomina Robert Tomaszewski z portalu www.saveinvest.pl.
Zgodnie z przesłankami kodeksu postępowania administracyjnego w sprawie, którą zakończono wydaniem ostatecznej decyzji. Czyli w omawianej tu sprawie warunkami zabudowy – można wznowić postępowanie pod pewnymi warunkami. Jeśli: dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. Lub też w przypadku, gdy decyzję wydano w wyniku przestępstwa.
Co więcej, postępowanie można wznowić również jeszcze przed faktem stwierdzenia sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa poprzez odpowiednie orzeczenie sądu (lub też innego organu) jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postepowania jest niezbędne, w celu uniknięcia powstania niebezpieczeństwa zagrażającego życiu albo zdrowiu ludzkiemu lub też może prowadzić do powstania poważnej szkody dla interesu społecznego.
Postępowanie można wznowić także w przypadku, gdy procesu postępowania przed sądem lub innym organem nie można wszcząć na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa. Podobnie jest w sytuacji, gdy strona bez własnej winy nie brała udziału w postepowaniu; wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję; decyzja wydana bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu; decyzja wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które następnie uchylono lub zmieniono. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 146 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego, jeśli od doręczenia lub ogłoszenia decyzji wydanej z rażącym naruszeniem prawa (art. 145 § 1 pkt 4 kodeksu postępowania administracyjnego) upłynęło pięć lat nie można jej uchylić.
Nawet jeśli decyzję o warunkach zabudowy wydano z naruszeniem prawa, ale upłynął okres pięciu lat pozostanie ona w obiegu prawnym.