Definicja terenu budowlanego – istotne kryterium zwolnienia od podatku VAT

Brak precyzyjnie określonej definicji terenu budowlanego w ustawie o VAT w brzmieniu obowiązującym do końca marca 2013 roku powodował szereg rozbieżności, różnych interpretacji przepisów, w zakresie objęcia 23% stawką podatku od towarów i usług. Nie do końca wiadome było, czy podatek taki jest należny i wymaga naliczenia, czy też transakcja jest zwolniona od takiego podatku.

Teren budowlany w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego

Do końca marca 2013 roku przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.) w zakresie dotyczącym obrotu nieruchomościami nie określały szczegółowo definicji terenu budowlanego. Uniemożliwiało to skorzystanie ze zwolnienia, czy zmniejszenia stawki VAT od sprzedaży gruntów. Inne, niż tereny budowlane, grunty zgodnie z art. 43 ust. 11 pkt 9 ustawy są zwolnione od takiej opłaty. Naczelny Sąd Administracyjny wydał, w dniu 17 stycznia 2011 roku, wyrok w składzie siedmiu sędziów (I FPS 8/10) rozstrzygający te kwestie. Zgodnie z nim wskazano, że podstawowym źródłem oceny jest plan zagospodarowania przestrzennego albo decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W razie ich braku – istotne były informacje z ewidencji gruntów i budynków. Konieczne były intensywne prace związane przede wszystkim z dostosowaniem krajowych przepisów z art. 12 ust. 3 dyrektywy Rady 2006/112/WE, wedle której każde państwo członkowskie powinno określić precyzyjnie grunt uzbrojony czy tez nieuzbrojony, uznawany za budowlany. Celem było także zminimalizowanie rozbieżności pomiędzy organem podatkowym a sądami administracyjnymi.

Co zmieniło się od 1 kwietnia 2013 roku?

Dzięki zmianom zapisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 7 grudnia 2012 roku (Dz. U. z 2013 roku, poz. 35) od 1 kwietnia 2013 roku do art. 2 ustawy dodano pkt. 33 zawierający definicję terenu budowlanego. Zgodnie z tą definicją terenami budowlanymi w rozumieniu ustawy są „grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym”. Co więcej – z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT wykreślono zwrot „oraz przeznaczone pod zabudowę”.

Co jeśli działka objęta nie jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego?

Problem był do tej pory o tyle duży, że bez sprecyzowania i ustawowej definicji terenu budowlanego nie było możliwe, a jeśli już to bardzo trudne, skorzystanie przy zakupie terenu nie budowlanego, zwolnienia z opłacania podatku VAT. Szereg zmian wspominanej ustawy, ale i uwzględnienie przepisów innych ustaw (ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, czy ustawy z dnia 7 lipca 2004 roku Prawo budowlane) doprowadziło do możliwości zastosowania zwolnienia od naliczania podatku od towarów i usług w przypadku niezabudowanych terenów czy innych, niż budowlane (rolne, leśne itd.). Jeśli dla danego gruntu nie będzie planu zagospodarowania przestrzennego, czy decyzji o warunkach zabudowy – grunt będzie klasyfikowany jako nie przeznaczony na budowę, a więc zwolniony z podatku VAT.

Wprowadzona nowelizacja ustawy o VAT powinna zakończyć spory i wieloletnie nieścisłości w zakresie dotyczący określania przeznaczenia niezabudowanej nieruchomości w celach podatkowych.