Kto rzeczywiście decyduje o treści studium uwarunkowań?

Jaki organ odpowiedzialny jest za uchwalenie nowego (bądź wprowadzenie zmian do już obowiązującego) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego? W jakim stopniu rada gminy może wpływać na treść takiego dokumentu?

Choć studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa miejscowego i w konsekwencji nie może stanowić podstawy do wydawania poszczególnych decyzji administracyjnych, jest to, z perspektywy inwestorów, bardzo istotny dokument. Studium stanowi bowiem diagnozę obecnej polityki przestrzennej gminy, ze szczególnym uwzględnieniem jej sytuacji społeczno-gospodarczej i strategią jej dalszego rozwoju. Co więcej wskazuje także możliwe drogi rozwoju poszczególnych gruntów, jak również określa lokalne zasady ich zagospodarowania. W praktyce więc akt planowania przestrzennego zawiera niezwykle cenne informacje o możliwych ograniczeniach w zabudowie, jakie przewiduje gmina w związku z daną nieruchomością, a także informacje o stanie prawnym danego gruntu – informuje Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl.

Studium i plan zagospodarowania przestrzennego

Zgodnie z treścią ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym organem wykonawczym, który posiada uprawnienia do przygotowywania projektu studium (oraz projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) a także projektu aktualizacji tego dokumentu jest wójt (burmistrz lub prezydent miasta). Oprócz odpowiedzialności za treść aktu organ ten zobowiązany jest również do wystąpienia o uzyskanie niezbędnych uzgodnień i opinii w zakresie procedury sporządzania i aktualizacji studium. Oznacza to, że wyznacza on obowiązujące terminy, dokonuje odpowiednich ogłoszeń w prasie miejscowej oraz przez inne stosowne obwieszczenie przyjęte w danej miejscowości o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu (na okres nie krótszy niż 21 dni), rozpatruje napływające ze strony mieszkańców i inwestorów wnioski i uwagi dotyczące projektu wyłożonego do wglądu publicznego. Jeśli organ dopuści się uchybień w którymkolwiek z wymienionych w art. 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym obowiązków, stanowić może to podstawę do zaskarżenia, uchwalonego wtedy z rażącym naruszeniem prawa, dokumentu planistycznego.

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta przystępuje do uchwalania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego po uprzednim podjęciu przez radę gminy uchwały w sprawie przystąpienia do jego sporządzania. Jeśli natomiast dla danego terenu obowiązuje już uchwalone studium, to władze gminy zobowiązane są do okresowej oceny jego aktualności. W konsekwencji, również z ramienia rady gminy, podejmuje się uchwałę w sprawie aktualności studium.

Przykład wyroku sądu

Jak widać, także rada gminy odgrywa sporą rolę w procedurze planistycznej mającej doprowadzić do uchwalenia bądź aktualizacji studium. Jednak jej ingerencja w treść dokumentu nie może być nieograniczona – co pokazuje m.in. przykład wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 8 października 2015 r. (sygnatura akt: II SA/Op 317/15). Zgodnie z jego treścią rada gminy nie może w podjętej uchwale o przystąpieniu do sporządzania studium zobowiązać wojewody do podjęcia konkretnych działań czy przyjęcia narzuconych mu przez nią rozwiązań planistycznych. Takie działania stanowią rażące naruszenie prawa oraz opisanych powyżej kompetencji wykonawczych wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Oznacza to także, że rada gminy nie może nakazać organowi wykonawczemu dokonania aktualizacji studium, które wskazywałyby konkretne, określone rozwiązania w zakresie zabudowy czy zagospodarowania danej nieruchomości. Uprawnienia gminy nie mogą bowiem sprowadzać się do dyrektyw nakazujących ustalony sposób rozwiązywania danej sprawy, który ingerowałby w prowadzenie polityki przestrzennej opisanej w studium uwarunkowań.