Spór o udostępnianie numeru księgi wieczystej

Niewiele osób wie, że w tle szalejącej epidemii koronawirusa toczy się poważny prawny konflikt. Źródłem sporu jest kwestia udostępniania numeru księgi wieczystej na stronie www.geoportal.gov.pl. Po przeciwległych stronach barykady stoją Główny Geodeta Kraju i prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Jak zakończy się ta wojna? Możliwe scenariusze analizuje Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.

O co właściwie chodzi?

Spór o ochronę danych osobowych rozgorzał już na początku tego roku. Wówczas Urząd Ochrony Danych Osobowych prowadził liczne kontrole w starostwach powiatowych. Okazało się, że w wielu powiatach próbując wyszukać określoną działkę w geoportalu można zobaczyć jednocześnie numer jej księgi wieczystej. W ocenie Prezesa Urzędu Danych Osobowych to zbyt duża dostępność bądź co bądź poufnych informacji. Wiele starostw bojąc się zatem naruszenia przepisów RODO oraz kar z tym związanych przestało udostępniać numery ksiąg wieczystych. Z taką interpretacją obowiązujących przepisów nie zgodził się jednak główny geodeta kraju. – opowiada Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o. Urzędy i ich klienci zostali zatem w totalnej dezinformacji.

Dlaczego udostępnianie takich danych może naruszać RODO?

W ocenie Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych numer księgi wieczystej należy do katalogu danych osobowych. Pozwala bowiem pośrednio na dotarcie do danych identyfikujących określoną osobę fizyczną, w tym jej imienia i nazwiska. Za dane osobowe należy rozumieć natomiast nie tylko to co bezpośrednio wskazuje na konkretną osobę, ale również dane i informacje, które do tego prowadzą. Tymczasem w księdze wieczystej znajdziemy nie tylko informacje o samej nieruchomości – jej metrażu oraz wszelkich obciążeniach, ale również o osobie właściciela.

Wszelkie dane osobowe są natomiast objęte szczególną ochroną – nie tylko na podstawie unijnego rozporządzenia, potocznie określanego skrótem RODO, ale również w oparciu o przepisy krajowe.

Główny geodeta kraju ma inne zdanie

Ze stanowiskiem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych nie zgadza się jednak główny geodeta kraju. Stwierdził on w jednym ze swoich wystąpień, że numer księgi wieczystej to absolutnie podstawowa informacja na temat danego gruntu. Można ją zresztą znaleźć w ewidencji gruntów i budynków. Wynika to bowiem z przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego. Główny geodeta kraju twierdzi zatem, że numer księgi wieczystej to dana przedmiotowa, a nie podmiotowa. Z tego względu nie można jej „wrzucić do jednego wora” z danymi osobowymi, które są bezpośrednio związane z konkretną osobą fizyczną. Główny geodeta kraju wskazuje dodatkowo, że Urząd Ochrony Danych Osobowych kilkukrotnie zwracał się do poszczególnych ministrów z wnioskiem o włączenie numeru księgi wieczystej do grupy danych objętych ograniczeniem. Jego działanie potwierdza zatem, że obecnie dane te są w pełni jawne i nie chronią ich przepisy RODO.

Kto ma rację?

Na razie nie wiadomo kto ma rację. Sprawa trafiła do sądu. Główny geodeta kraju zaskarżył bowiem zakaz wydany przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Prawnicy, specjaliści w zakresie ochrony danych osobowych również nie są w tym zakresie zgodni. No i dochodzą jeszcze kwestie techniczne. O ile nawet istnieje zgoda na udostępnianie numeru księgi wieczystej to wiele osób uważa za kontrowersyjną możliwość wyszukania konkretnej działki i jednocześnie księgi bezpośrednio z mapy dostępnej na stronie www.geoportal.gov.pl.

Czy informacja o księdze wieczystej nieruchomości jest istotna?

Niewątpliwie informacja o numerze księgi wieczystej nieruchomości może się przydać w różnych sytuacjach. Między innymi wielokrotnie wykorzystuje się ją w obrocie nieruchomościami. Z praktycznego punktu widzenia zasadne byłoby zatem udostępnienie takiej informacji szerszemu gronu odbiorców. Z drugiej strony zrozumiałe są obawy właścicieli, których imię i nazwisko widnieje w takich księgach wieczystych – podsumowuje Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.