Wszystko, co powinniśmy wiedzieć o dokumentacji podatkowej cen transferowych

W jakich okolicznościach podatnicy zobowiązani będą do przedłożenia dokumentacji cen transferowych? Z czym wiąże się sankcyjna stawka podatku? Jaką dokumentację potwierdzająca cenę transferową organy podatkowe uznają za odpowiednią?

Czym są ceny transferowe

Ceny, po których dane przedsiębiorstwo przekazuje towary oraz dobra niematerialne, bądź świadczy usługi podmiotom powiązanym kapitałowo, osobowo lub rodzinnie nazywa się cenami transferowymi. Ze względu na fakt, że nie są one negocjowane na wolnym rynku, mogą znacząco się różnic od cen, jakie mogą obowiązywać przy porównywalnych transakcjach zawieranych przez podmioty niepowiązane. Często dochodzi do sytuacji, w których podatnicy wykorzystują ceny transferowe do minimalizacji należności podatkowych. Jakie mogą być konsekwencje takich działań i czym jest dokumentacja podatkowa cen transferowych? 

Dokumentacja podatkowa cen transferowych

Zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zw. dalej ustawą o CIT) podatek dochodowy od osób prawnych wynosi 19 proc. podstawy opodatkowania. W myśl natomiast art. 19 ust. 4 ustawy o CIT w sytuacji, gdy organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą (na podstawie art. 11 wspomnianej wcześniej ustawy), że podatnik uzyskał dochód w wysokości wyższej (lub stratę w wysokości niższej) niż ten zadeklarowany przez niego w związku ze sfinalizowaniem transakcji (o których mowa w art. 9a) a podatnik nie przedłoży tym organom wymaganej dokumentacji podatkowej, to różnica między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a kwotą określoną przez orany opodatkowuje się sankcyjną 50-procentową stawką.

Dla przypomnienia, wspomniany wcześniej art. 9a nakłada na podatnika obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej w przypadku, gdy wartość danej transakcji z podmiotami powiązanymi przekroczy określony próg pieniężny. W sytuacji natomiast, gdy podmioty powiązane dokonują kilku transakcji, obowiązek przedstawienia dokumentacji dotyczy tylko tych transakcji, które przekraczają określony w ustawie limit.

Co powinna obejmować dokumentacja?

Zgodnie z przesłankami zawartymi w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych dokumentacja podatkowa powinna obejmować m.in. wyczerpujący opis transakcji, w tym umów zarzadzania płynnością, umów o podziale kosztów, dokonywanych pomiędzy podatnikiem (lub też spółką niebędącą osobą prawną i podmiotami z nimi powiązanymi) zawierający w szczególności  wskazanie rodzaju i przedmiotu tych transakcji lub innych zdarzeń, dane finansowe, w tym przepływy pieniężne dotyczące tych transakcji, dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące tych transakcji lub ujmujące te zdarzenia, opis przebiegu tych transakcji, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika czy wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Ten ostatni punkt zostanie spełniony w momencie wskazania przez podatnika odpowiedniego algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tych transakcji oraz sposobu wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na jego dochód, bądź też na poniesioną stratę.

Oznacza to, że podatnik przy składaniu dokumentacji podatkowej nie musi uzasadniać dlaczego nie zastosował innych metod – wystarczy uargumentować użycie wybranej metody. Dokumentacja podatkowa cen transferowych obejmuje także dokumenty, w szczególności wszelkie umowy, czy porozumienia zawarte pomiędzy podmiotami powiązanymi lub inne ważne dokumenty, dotyczące transakcji.

Zmiany w przepisach

Od 1 stycznia 2019 r. nastąpiło kilka istotnych zmian, dotyczących progów pieniężnych, obowiązku sporządzania dokumentacji oraz zwolnień dla transakcji. Nowe progi wynoszą odpowiednio:

10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej;

10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej;

2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej;

2 000 000 zł – w przypadku innej transakcji.

Kolejna zmiana dotyczy sporządzania dokumentacji w postaci elektronicznej za rok podatkowy, w terminie do końca dziesiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Ostatnia zmiana to zwolnienia dla transakcji między podmiotami krajowymi w kilku przypadkach.

Co w przypadku nieprawidłowości

Podatnik, u którego organy wykryją nieprawidłowości dotyczące skontrolowanych cen transferowych (jeśli dochodów nie wykaże lub wykaże dochody zaniżone), na doręczenie odpowiedniej dokumentacji podatkowej ma 7 dni, licząc od dnia doręczenia żądania – informuje Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl. Jeśli podatnik w określony terminie przedstawi odpowiednią dokumentację podatkową to wspomniana wcześniej różnica między dochodem określonym (stratą określoną w prawidłowej wysokości) a dochodem wykazanym (stratą wykazaną przez podatnika) także podlegać będzie opodatkowaniu – tu jednak nie zostanie zastosowana podwyższona stawka i wynosić będzie ona 19 proc., a nie jak w przypadku braku złożenia stosownej dokumentacji 50 proc. Dokumentacja podatkowa cen transferowych powinna uwzględniać takie zagadnienia jak m.in.: określenie funkcji podmiotów uczestniczących w transakcji; podejmowane w związku z tą transakcją ryzyko i oczekiwane przez podatnika korzyści związane z transakcją; aktywa, których transakcja dotyczy; wszystkie przewidywane koszty związane z transakcją; metodę i formę zapłaty.

Warto mieć jednak na uwadze, że zaprezentowane powyżej stawki podatkowe to nie jedyne konsekwencje, jakie organy podatkowe mogą wyciągnąć w sytuacji braku złożenia, braku ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania czy złożenia niezgodnej ze stanem faktycznym informacji podatkowej. Należy pamiętać o przesłankach zawartych w ustawie z 10 września 199 r. – kodeks karny skarbowy.

Sankcyjna stawka podatkowa

Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, że nie każda przedłożona przez nich dokumentacja podatkowa uchroni ich przed sankcyjną, 50-procentową, stawką podatkową. Organy podatkowe zaakceptują jedynie kompletną, sporządzoną prawidłowo, czyli według zawartych w ustawie wytycznych, dokumentację podatkową cen transferowych – informuje Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl. Stanowisko, zgodnie z którym tylko drobiazgowa i sporządzona zgodnie z wymogami ustawodawcy dokumentacja podatkowa chroni przed sankcyjną stawką podatku, podzielają także orzecznictwa sądowe – dla przykładu wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 9 marca 2010 r. (sygnatura akt: I SA/Gd 47/10).