Zniesienie współwłasności nieruchomości – kiedy fiskus wymierzy podatek?

Dokonując jakichkolwiek przedsięwzięć związanych z nieruchomościami należy mieć na uwadze kwestie podatkowe. Niejednokrotnie bowiem dokonywanie określonych czynności prawnych może wiązać się z koniecznością uiszczenia niemałej kwoty. Kiedy za zniesienie współwłasności trzeba będzie zapłacić podatek?

Historia nadpłaconego podatku

Pewien podatnik wystąpił do urzędu skarbowego o zwrot nienależnie pobranego od jego zmarłej matki podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu sądowego zniesienia współwłasności. Fiskus odmówił jednak, stwierdzając, że w wyniku zniesienia współwłasności matka wnioskodawcy nabyła rzeczy o wartości rynkowej ponad wartość udziału we współwłasności, stąd zasadne było ustalenie zobowiązania podatkowego. Stanowisko urzędu skarbowego potwierdził też Dyrektor Izby Skarbowej. Ostatecznie sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy. Ten wyrokiem z 18 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Bd 601/19, uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy – wskazuje Bartosz Antos – Dyrektor ds. Nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

PCC a zniesienie współwłasności

Sprawa „rozbiła się” zatem o podatek od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z przepisami tej należności publicznoprawnej podlegają między innymi umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat. Podlegają mu również orzeczenia sądu oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak określone czynności cywilnoprawne. Obowiązek podatkowy z kolei ciąży w tym przypadku na podmiocie, nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Za podstawę opodatkowania należy w tej sytuacji uznać wartość rynkową rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Fiskus w błędzie – podatek pobrany nienależnie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 18 grudnia 2019 r., sygn. akt I SA/Bd 601/19, uznał, że do opodatkowania zniesienia współwłasności konieczne jest ustalenie dopłaty lub spłaty. Do tego nie doszło jednak w omawianej sprawie. W ocenie skarżącego podatniczka nie nabyła niczego ponad swój udział, ponieważ nadwyżka uzyskanych ruchomości i nieruchomości została w całości skompensowana uszczupleniem należnych środków pieniężnych poprzez orzeczenie ich spłaty na rzecz innej osoby – podkreśla Bartosz Antos – Dyrektor ds. Nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

To jeszcze nie koniec sprawy

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy potwierdził zatem, że wymierzenie podatku od czynności cywilnoprawnych nie może opierać się na przekonaniu fiskusa, że spłata została przyznana. Takie stanowisko urzędu skarbowego nie miało bowiem żadnego oparcia. Nie oznacza to jednak, że w omawianej sprawie wnioskodawca otrzyma zwrot nienależnie pobranego podatku. Sprawa została bowiem skierowana do ponownego rozpatrzenia przez fiskus. Organy administracji skarbowej jeszcze raz zbadają wszelkie dowody, zgromadzone w sprawie.

Czy warto zasięgnąć rady specjalistów?

Dokonując jakiejkolwiek czynności prawnej, zwłaszcza mającej za przedmiot określoną nieruchomość, warto upewnić się, z jakimi obowiązkami się to wiąże. Szczególnie istotne są natomiast wszelkie zobowiązania podatkowe. „Nasi specjaliści zawsze informują klientów o wszelkim ryzyku i ewentualnych, dodatkowych obciążeniach. Świadczymy również kompleksowe doradztwo w tym zakresie.” – podkreśla Bartosz Antos – Dyrektor ds. Nieruchomości w firmie Saveinvest Sp. z o.o.