W poprzedniej części poradnika omówiono procedury kończące budowę obiektu – zawiadomienie oraz pozwolenie na użytkowanie.
Wszelkie formalności związane z procedurą zakończenia budowy muszą zostać załatwione u powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest zobowiązany zawiadomić (zgodnie z właściwością wynikającą z przepisów szczególnych oraz, gdy nastąpiła konieczność przeprowadzenie uzgodnienia projektu w zakresie wymagań ochrony przeciwpożarowej lub wymagań higienicznych i zdrowotnych) organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub Państwowej Straży Pożarnej. Organy te zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. Niezajęcie przez nie stanowiska, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się jako niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag.
Inwestor, który postanowi wprowadzić się do swojego obiektu bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na użytkowanie, bądź bez zawiadomienia o zakończeniu budowy, może spodziewać się sporych kar finansowych z tytułu jego nielegalnego użytkowania – przypomina Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl. Przy ustalaniu wysokości grzywien nadzór budowlany korzysta ze wzoru, jaki dyktuje art. 59f prawa budowlanego. Karę administracyjną stanowi iloczyn stawki opłaty, współczynnika kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnika wielkości obiektu budowlanego. Stawka opłaty jest wartością stałą i wynosi ona w każdym przypadku 500 zł. Natomiast kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik wielkości obiektu określa załącznik do wspomnianej ustawy. Dla przykładu za nielegalne użytkowanie domu jednorodzinnego zapłacimy karę w wysokości 10 tys. zł. Zaś za domek letniskowy – 5 tys. zł. Karę można nałożyć na podmiot, który nie dopełnił odpowiednich formalności nawet kilka razy. Wymierza się ją bowiem za przystąpienie do użytkowania, a nie za użytkowanie.
Znowelizowane prawo budowlane wprowadziło kilka uproszczeń w kwestii formalności obowiązujących po zakończeniu budowy. Od czerwca 2015 r. wystarczy bowiem zawiadomić o zakończeniu budowy, a nie trzeba starać się o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie w przypadku takich obiektów jak: warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe i garaże (maksymalnie do pięciu stanowisk włącznie), obiekty magazynowe: budynki składowe, chłodnie, hangary i wiaty, a także budynki kolejowe: nastawnie, podstacje trakcyjne, lokomotywownie, wagonownie, strażnice przejazdowe i myjnie taboru kolejowego, place składowe, postojowe i parkingi, wały przeciwpowodziowe oraz rowy melioracyjne.