W poprzedniej części artykułu omówiliśmy najważniejsze zmiany, jakie wprowadza znowelizowane prawo spadkowe – brak oświadczenia spadkobiercy jest jednoznaczny z przyjęciem schedy z dobrodziejstwem inwentarza.
Stan inwentarza, czyli ograniczenie odpowiedzialności do wartości spadku, wymaga, co do zasady, jego sporządzenia przez komorników – to do nich należy ostateczny głos w sprawie wartości przekazywanego spadku. Znowelizowane przepisy wprowadzają pewne udogodnienia dla spadkobierców również i w tym zakresie. Obok inwentarza pojawi się nowe, dużo mniej skomplikowane, narzędzie administracyjne – wykaz inwentarza. Dokument ten będą mogli składać sami spadkobiercy na formularzu wzorowanym na zeznaniu na użytek podatku od spadków i darowizn u notariusza bądź też w sądzie. W wykazie ujawnione powinny zostać, z należytą starannością, przedmioty i długi należące do spadku wraz z przedmiotami zapisów windykacyjnych oraz podaniem ich wartości według aktualnego stanu i cen obowiązujących w chwili otwarcia spadku.
Złożenie przez stronę takiego wykazu uprawomocni sąd do ogłoszenia informacji o sprawie na stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń, a to z kolei pozwoli wierzycielom na zapoznanie się ze szczegółowymi danymi oraz ewentualne ich uzupełnienie. Co prawda sporządzenie wykazu inwentarza nie jest obligatoryjne, jednak dokument ten znacznie ułatwia całe postępowanie i jest szczególnie przydatne dla osób, które w schedzie odziedziczyły wysokie długi.
Zgodnie z art. art. 1031 § 2 kodeksu cywilnego w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności nie ma zastosowania w sytuacji, gdy spadkobierca podstępnie: pominął w wykazie inwentarza, nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo uwzględnił w wykazie inwentarza lub podał do spisu inwentarza nieistniejące długi – informuje Robert Tomaszewski z portalu www.saveinvest.pl.
Spadkobierca po złożeniu wykazu spłaca długi zgodnie z zawartymi w tym dokumencie danymi. Musi jednak przy tym zaznajomić się z wykazami sporządzonymi przez innych spadkobierców, zapisobierców czy wykonawców testamentu. Co więcej spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza i spłacił niektóre długi spadkowe, a nie wiedział i przy dołożeniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za niespłacone długi spadkowe tylko do wysokości różnicy między wartością stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów spadkowych, które spłacił. Jeśli natomiast o innych długach wiedział, lub o takowych mógł się dowiedzieć, ponosi odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości, w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe.