Podatek rolny – kiedy obowiązuje, jak go obliczyć? Część pierwsza

Ustawa o podatku rolnym z dnia 15 listopada 1984 roku reguluje kwestie: podstawy opodatkowania podatkiem rolnym, jego wysokości i wymierzenia wraz z obejmowanym przez niego zakresem przedmiotowym i podmiotowym.

Od jakich terenów należy odprowadzić podatek rolny?

Zgodnie ze wspomnianą ustawą opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych. Wyjątek stanowią grunty, które zajęto na prowadzenie działalności gospodarczej – innej niż działalność rolnicza. Zwyczajowo za działalność rolniczą uważa się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb. Natomiast gospodarstwo rolne to w optyce fiskusa obszar gruntów o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, które stanowią własność lub znajdują się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym także spółki, która nie posiada osobowości prawnej.

Kto jest podatnikiem?

Zgodnie z art. 3 ustawy o podatku rolnym podatnikami tego rodzaju podatku są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, które są właścicielami, posiadaczami samoistnymi lub użytkownikami wieczystymi gruntów, które mieszczą się w zakresie przedmiotowym tego rodzaju podatku. W sytuacji, gdy grunty stanowią współwłasność lub znajdują się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, co do zasady stanowią one odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym. Obowiązek podatkowy ciąży wtedy solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub posiadaczach. Jeżeli natomiast takie grunty stanowią, w zgodzie z dyrektywami ustawy, gospodarstwo rolne, obowiązek podatkowy ciąży na tej osobie będącej współwłaścicielem lub posiadaczem, która takie gospodarstwo prowadzi w całości.

Działki należące do Skarbu Państwa

Dodatkowo do uiszczenia odpowiedniej daniny z tytułu podatku rolnego zobowiązani są posiadacze gruntów, które stanowią własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Mowa o sytuacji, w której posiadanie gruntu jest konsekwencją umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa lub z innego tytułu prawnego albo też bez takiego tytułu. Wyjątek stanowią grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych. W tym ostatnim przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i Lasów Państwowych.

Podstawa opodatkowania gruntów rolnych

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym dla gruntów gospodarstw rolnych stanowi liczba hektarów przeliczeniowych. Ustalana jest ona na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia ich do konkretnego okręgu podatkowego. Natomiast dla pozostałych gruntów jest to liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

Zwyczajowo ustala się 4 okręgi podatkowe, do których, w drodze rozporządzenia, zalicza się gminy oraz miasta w zależności od ich warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych. Co ważne Sejmik województwa na wniosek rady gminy może, po zasięgnięciu opinii izby rolniczej, w szczególnych, gospodarczo uzasadnionych wypadkach, zaliczyć niektóre gminy, miasta i wsie do innego okręgu podatkowego określono w rozporządzeniu. Warto nadmienić, że taka zmiana nie może spowodować zmniejszenia liczby hektarów przeliczeniowych dla tego województwa o więcej niż 1,5 % – mówi Bartosz Antos, analityk z portalu www.grunttozysk.pl.

W kolejnych częściach poradnika: wysokość i wymierzanie podatku rolnego oraz przewidziane przez ustawę zwolnienia i ulgi podatkowe.