W poprzedniej części artykułu omówiono dodatkowe formalności czekające inwestora przed uzyskaniem zezwolenia na wycinkę, okoliczności, w których możemy usunąć roślin bez zgody organu oraz najważniejsza konsekwencja nowych przepisów – obniżone opłaty należne z tytułu usunięcia drzewa.
Nowelizacja przepisów regulujących kwestię nakładania administracyjnych kar pieniężnych za usuwanie albo niszczenie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia uwarunkowana to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 kwietnia 2014 roku (sygnatura akt: SK 6/12). To właśnie we wspomnianym orzeczeniu TK uznał dotychczasowe praktyki za niezgodne z konstytucją – przy naliczaniu kar nie brano bowiem pod uwagę okoliczności czynu, czy sytuacji majątkowej posiadacza nieruchomości.
Kara administracyjna za usunięcie albo zniszczenie drzewa lub krzewu nakładana jest na posiadacza nieruchomości, właściciela urządzeń służących przesyłowi, lub też na inny podmiot jeśli działał on bez zgody i wiedzy posiadacza nieruchomości. Organami odpowiedzialnymi za wymierzenie takiej kary są, podobnie jak przy wydawaniu pozwolenia na wycinkę, wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Podstawę dla jej naliczenia stanowią kolejno: usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego prawem zezwolenia, usuniecie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości, zniszczenie drzewa lub krzewu, uszkodzenie drzewa spowodowane wykonywaniem prac w obrębie korony drzewa – przypomina Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl.
Wysokość takiej kary stanowi dwukrotność opłaty należnej za ich usunięcie zgodnie z prawem – przed zmianą przepisów była to trzykrotność takiej opłaty. Warto mieć na uwadze, że w przypadku, gdy nie ma możliwości ustalenia obwodu albo gatunku wyciętego albo zniszczonego drzewa (z powodu wykarczowanego pnia i braku kłody) niezbędne dane, które posłużą do wyliczenia kary administracyjnej, zostaną zebrane na podstawie informacji zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego. Co więcej, w takich warunkach kara zwiększy się o 50 proc.
Uiszczenie opłaty następuje w terminie 14 dni od dnia, w którym zezwolenie na usuniecie drzewa lub krzewu stało się ostateczne. Jeżeli natomiast w zezwoleniu wskazano początek biegu terminu usunięcia roślin, uiszczenie opłaty następuje w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia biegu tego terminu. Opłatę można rozłożyć na raty lub przesunąć termin jej płatności, na okres nie dłuższy niż 3 lata, jeżeli przemawia za tym trudna sytuacja materialna wnioskodawcy. Na wspomnianą w ustawie „trudną sytuację” składają się okoliczności, w których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego osoby obciążonej omawianą tu karą nie będzie przekraczać 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. Decyzję w sprawach rozłożenia opłaty na raty lub przesunięcia terminu jej płatności wydaje organ właściwy do wydania zezwolenia na usunięcia drzewa lub krzewu.
Nowelizacja ustawy o ochronie przyrody, oprócz wspomnianej obniżki kary administracyjnej za nielegalną wycinkę lub zniszczenie, złagodziła także znacznie kwestię sposobu egzekwowania tej należności. Zgodnie z nowymi przepisami kara ta przedawnia się po upływie pięciu lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności. Co więcej, nie wszczyna się postępowania w sprawie wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej, a postępowanie już wszczęte w takiej sprawie umarza się, jeśli od końca roku, w którym nastąpiło usunięcie lub zniszczenie drzewa albo krzewu, upłynęło pięć lat.
Ustawodawca przewidział także możliwość umorzenia wymierzonej kary o połowę. O umorzenie może starać się osoba fizyczna, która usunęła lub zniszczyła drzewo albo krzew na cele niezwiązane bezpośrednio z prowadzeniem działalności gospodarczej i znajduje się w trudnej sytuacji materialnej. Ta nowa regulacja, zgodnie z postulatem Trybunału Konstytucyjnego, bierze pod uwagę indywidualną sytuację materialną podmiotu obciążonego karą – chroni tych w trudnej sytuacji majątkowej, którzy nie byliby w stanie uiścić kary w jej pełnej wysokości bez znacznego uszczerbku finansowego.