Wielkimi krokami zbliża się termin przyjęcia przez Radę Ministrów projektu ustawy o architektach. Co zmieni się w prawach i obowiązkach osób, wykonujących ten prestiżowy zawód? O tym opowiada Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.
Dlaczego zdecydowano się na zmiany?
Samorząd zawodowy architektów już od dawna zabiegał o nową regulację. Tak naprawdę zawód architekta nigdy bowiem nie został do końca unormowany. Brakowało podkreślenia, że jest to zupełnie odrębna profesja od inżyniera budownictwa i innych pokrewnych. Poza tym zaistniała konieczność wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 7 lutego 2018 r., sygn. akt K 39/15. W orzeczeniu tym stwierdzono, że zakres uprawnień architekta powinien zostać uregulowany w ustawie, a nie jak dotychczas w zwykłym rozporządzeniu. Zabrano się więc za pracę legislacyjne. Początkowo planowano skondensować wszelkie informacje na temat architektów i inżynierów budowlanych w jednej regulacji. Finalnie ustawodawca doszedł jednak do wniosku, że odrębności między tymi zawodami nie dadzą się pogodzić w obrębie jednej ustawy.
Czego możemy się spodziewać po ustawie o architektach?
Opracowywana regulacja ma zatem zawierać komplet informacji na temat zawodu architekta. W szczególności ureguluje takie kwestie, jak: tytuł zawodowy architekta, zasady uzyskiwania uprawnień zawodowych architekta, zakres posiadanych przez niego uprawnień, uznawanie kwalifikacji i świadczenie usług transgranicznych, organizacja samorządu zawodowego architektów, prawa i obowiązki członków samorządu architektów, a także odpowiedzialność dyscyplinarna. Nacisk ma zostać położony na to, iż architekci pełnią istotną rolę w kształtowaniu przestrzeni. Konieczne jest zatem posiadanie przez nich szerokiej wiedzy i umiejętności, które zostają potwierdzone przez uzyskanie tytułu zawodowego architekta.
Zawód architekta dzisiaj
Obecnie wykonywanie tego zawodu jest możliwe po uzyskaniu uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej. To możliwe jest natomiast po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku architektura lub architektura i urbanistyka, odbyciu rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów oraz odbyciu rocznej praktyki na budowie. To niewiele i w praktyce oznacza, że poważne projekty mogą realizować świeżo upieczeni absolwenci uczelni wyższej z roczną praktyką zawodową. Wdrożenie tytułu zawodowego architekta nie będzie jednak wyłącznie utrudnieniem dla osób, pragnących wykonywać tę profesję. Istnienie tytułu znacznie ułatwi im bowiem podejmowanie pracy za granicą. Polska dołączy w ten sposób do systemu automatycznego uznawania kwalifikacji zawodowych.
Funkcje zawodowe w procesie inwestycyjnym
W kontekście ustawy o architektach w polskim systemie prawnym pojawi się również nowe pojęcie – funkcji zawodowych w procesie inwestycyjnym. Do tego bowiem będą uprawnione osoby, posiadające tytuł zawodowy architekta. Funkcje zawodowe w procesie inwestycyjnym obejmą fachową ocenę i samodzielne rozwiązywanie zagadnień urbanistycznych, architektonicznych i budowlanych oraz technicznych i techniczno-organizacyjnych. Ranga architektów powinna zatem znacząco wzrosnąć. – stwierdza Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o.
Patronat i egzamin architektoniczny
Uzyskanie tytułu zawodowego architekta zostanie również obarczone większymi wymogami. Pozostanie obowiązek ukończenia studiów wyższych na kierunku architektury lub architektury i urbanistyki, a także odbycie praktyki. Nowością stanie się jednak przygotowanie do zawodu pod okien patrona (członka samorządu zawodowego, posiadającego tytuł zawodowy od co najmniej 5 lat). Nowa będzie również konieczność zdania egzaminu zawodowego. W praktyce zatem dojście do zawodu architekta zostanie zbliżone do odbywania aplikacji prawniczych. – podkreśla Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.
