Omówione w poprzedniej części artykułu postulaty proponowane przez resort infrastruktury mają doprowadzić do uproszczenia procesu inwestycyjnego. Jak w praktyce wyglądać będą zmiany w nowelizacji wspomnianej ustawy?
Najważniejszy skutek nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym to przekierowanie inwestycji budowlanych na tereny już odpowiednio przygotowane do zabudowy i wyposażone w niezbędną infrastrukturę. W efekcie decyzje o warunkach zabudowy, dotyczące nowej zabudowy, wydawane będą wyłącznie na tereny uprzednio przygotowane do inwestycji. Dodatkowo procedury i zakres sporządzania planów miejscowych (MPZP) będą wymagały przeprowadzenia analiz dotyczących m.in. podaży i zapotrzebowania na tereny budowlane. Plan miejscowy będzie więc po prostu silniej determinowany potrzebami danej społeczności. Zostaną także wprowadzone przepisy, które umożliwią uchwalenie planu miejscowego na podstawie wystąpienia podmiotu prywatnego. Warto jednak mieć na uwadze, że musi on jednocześnie zobowiązać się do wyposażenia terenów w określoną infrastrukturę oraz bezpłatnie odstąpić ją gminie – podkreśla Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl.
Nowelizacja przepisów ma doprowadzić do lepszego zabezpieczenia szeroko rozumianego interesu inwestorów i samych procesów inwestycyjnych. Zarówno tych prywatnych jak i publicznych. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalać będzie się, co do zasady, poprzez zaangażowanie większej liczby podmiotów, przede wszystkim danej społeczności lokalnej. Dzięki temu, w optyce resortu, uzyska się stabilną i transparentną podstawa przy określaniu przeznaczenia konkretnego terenu oraz możliwości zagospodarowania, zarówno jego, jak i sąsiadujących z nim działek. Plan miejscowy będzie rozwiązywał także spory powstałe wokół terenów problematycznych. Lub o szczególnym znaczeniu dla danej miejscowości, które mogą stać się przedmiotem kontrowersji społecznych. Co więcej dwuletnia ważność decyzji o warunkach zabudowy sprawi, że będzie ona spójna z istniejącym planem zagospodarowania przestrzennego.
Resort infrastruktury planuje dodatkowo wprowadzenie rozwiązań, które umożliwią gminom lepsze bilansowanie własnych wydatków i wpływów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym. Zwiększenie przychodów gmin nastąpi m.in. na drodze redukcji terminów dotyczących odszkodowań oraz opłaty planistycznej do 10 lat. Obecnie można ją naliczyć tylko przez 5 lat od daty uchwalenia planu. Ponadto zracjonalizowany i unowocześniony zostanie system odszkodowań poprzez wprowadzenie zasady przyznawania odszkodowań adekwatnych do przyczyny powstania ograniczenia i związanego z nim roszczenia. Gminy odpowiadać będą wyłącznie za szkody wynikające bezpośrednio z wydanych przez nią decyzji planistycznych. Zrezygnują też ze stosowania nadmiernego automatyzmu (i schematyzmu) przy przyznawaniu odszkodowań.
Gminy zostaną zobligowane również do systematycznego i rzetelnego przeprowadzania analiz społecznych. To te badania pozwolą na lepsze zbilansowanie wydatków i wpływów związanych z zagospodarowaniem przestrzennym. A to ponieważ zwiążą się ściśle z możliwościami i potrzebami danej gminy.
Resort chce także doprowadzić do wzmocnienia udziału społeczeństwa w procesie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, by uniknąć ewentualnych późniejszych sporów i sprzeciwów ze strony społeczności lokalnej. W wyniku nowelizacji zaistnieje wymóg przedstawienia uzasadnienia do uchwał intencyjnych oraz przeprowadzenia dodatkowych konsultacji z daną społecznością. Dzięki temu mieszkańcy i przedsiębiorcy uzyskają informacje o planowanych działaniach przestrzennych gminy. Będą oni mogli przedstawiać swoje uwagi i wnioski już na wczesnym etapie procedur planistycznych.
Społeczność lokalna będzie miała zatem realną możliwość oceny danego zamierzenia gminy. Rola studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy po nowelizacji ustawy zwiększy się. Studium będzie także zdecydowanie mocniej zespolone z realnymi potrzebami i możliwościami gminy. A to poprzez obligatoryjne opieranie się w procesach planistycznych na planach rozwojowych gminy, wieloletniej prognozie finansowej oraz prognozach demograficznych. Zwiększy się także dostęp do informacji przestrzennej (jest to wynik dostosowania się do regulacji dyrektywy INSPIRE).