Za ogromny popyt na naszym rodzimym rynku nieruchomości odpowiadają nie tylko kupujący z Polski, ale również z zagranicy. Interesują się zarówno mieszkaniami, gotowymi domami, jak i działkami o różnym przeznaczeniu. Warto jednak pamiętać o tym, że zakup nieruchomości przez cudzoziemca wymaga dopełnienia dodatkowych formalności. Jakich? Na to pytanie odpowiada Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.saveinvest.pl.
Na początek warto zastanowić się nad tym, jak definiować osobę cudzoziemca. Obecnie obowiązujące przepisy wskazują, że jest to co do zasady osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego. Cudzoziemcem może być także osoba prawna, a także jednostka nieposiadająca osobowości prawnej. Wtedy chodzi o podmiot mający siedzibę za granicą oraz utworzony zgodnie z ustawodawstwem państw obcych. Ewentualnie może to być spółka, która co prawda ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest osobą prawną lub spółką handlową nieposiadającą osobowości prawnej, ale jednocześnie jest kontrolowana w sposób pośredni lub bezpośredni przez podmiot z kraju obcego. Wspomniane podmioty nie mogą po prostu kupić nieruchomości w Polsce. Muszą spełnić szereg, dodatkowych wymogów – wskazuje Robert Tomaszewski.
Cudzoziemcy – zarówno osoby fizyczne, jak i prawne – muszą zatem uzyskać specjalne zezwolenie na zakup nieruchomości w Polsce. Ten dokument wydawany jest w drodze decyzji administracyjnej przez właściwego ministra do spraw wewnętrznych, o ile sprzeciwu nie wniesienie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Poza przejściem tej drabinki administracyjnej należy też pamiętać o skompletowaniu właściwych dokumentów. W podaniu o wydanie zezwolenia należy wykazać, że nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także nie sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa. Jednocześnie cudzoziemiec musi udowodnić swój związek z Polską. Może być to polskie pochodzenie, zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem Polski, prowadzenie firmy w Polsce i tak dalej.
Oczywiście od obowiązku uzyskania zezwolenia istnieją pewne wyjątki. Polskie prawo przewiduje je między innymi dla osób, będących obywatelami lub przedsiębiorcami państw – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym albo Konfederacji Szwajcarskiej. Poza tym wyłączenia mogą dotyczyć poszczególnych nieruchomości. Chodzi na przykład o lokale mieszkalne w rozumieniu ustawy o własności lokali, a także samodzielne lokale użytkowe o przeznaczeniu garażowym. Odrębny wyjątek został również przewidziany w odniesieniu do przedsiębiorców. Spółka będąca cudzoziemcem może nabyć nieruchomości niezabudowane, których łączna powierzchnia w całym kraju nie przekracza 0,4 ha w obrębie miast. To nabycie musi mieć jednak związek z celami statutowymi tego podmiotu.
Warto również wspomnieć o tym, że cudzoziemiec może być spadkobiercą osoby, która posiadała w Polsce nieruchomość. Czy takie dziedziczenie jest proste? Niekoniecznie. W pewnych sytuacjach nabycie nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego w drodze dziedziczenia testamentowego może być niemożliwe, jeżeli ta osoba nie była uprawniona do spadku na zasadach ogólnych, a jednocześnie nie uzyskała zezwolenia na nabycie nieruchomości. Co się wtedy dzieje z nieruchomością? W takim przypadku nieruchomość nabędą osoby, które byłyby powołane z ustawy – wyjaśnia Robert Tomaszewski.