Nieważność decyzji o pozwoleniu na budowę – jakie konsekwencje dla inwestorów? Część pierwsza

Czym skutkować będzie dla inwestorów unieważnienie decyzji o pozwoleniu na budowę? Jakie związki zachodzą pomiędzy wspomnianą decyzją administracyjną a decyzją o pozwoleniu na użytkowanie wydaną dla tej samej inwestycji?

Nieważność decyzji administracyjnej

Zgodnie z treścią art. 156 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej posiada kompetencje, by stwierdzić nieważność decyzji, która wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości; wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa; dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną; została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie; była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały; w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą; zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa – informuje Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl.

Jakich zatem konsekwencji może spodziewać się inwestor, który otrzymał informację o stwierdzeniu nieważności uzyskanego pozwolenia na budowę? Czy unieważnione zostaną także decyzje wydane na jej podstawie oraz czy konieczne będzie ponowne przeprowadzenie postępowania administracyjnego, które zakończyło się już uzyskaniem decyzji zależnej?

Zależności pomiędzy decyzjami administracyjnymi

Warto pamiętać, że inwestycje budowlane wymagają najczęściej uzyskania kilku odrębnych decyzji administracyjnych, które wydawane są po przeprowadzeniu oddzielnych postępowań administracyjnych. Ponadto, wydanie przez organ danej decyzji może w pewnych okolicznościach zostać uzależnione od uprzedniego uzyskania innej decyzji, przedmiotowo zależnej, oraz uzyskania przez taką decyzję przymiotu ostateczności. Przykładowo, decyzja o pozwoleniu na budowę wydana zostanie na wniosek inwestora po uprzednim uzyskaniu przez niego decyzji ustalającej warunki zabudowy (oczywiście tylko w sytuacji, gdy dla danego terenu nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego) czy uzyskanie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego będzie możliwe jedynie w sytuacji, gdy w obrocie prawnym nadal pozostaje decyzja o pozwoleniu na budowę. W konsekwencji, wyeliminowanie z obrotu prawnego danej decyzji, na skutek stwierdzenia jej nieważności w oparciu o przesłanki wymienione powyżej, skutkuje stwierdzeniem nieważności także wydanej na jej podstawie decyzji zależnej – informuje Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl.

Jeśli chodzi natomiast o wątpliwości związane z koniecznością ponownego przeprowadzenia postępowania administracyjnego warto pamiętać, że zgodnie z art. 145 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli: dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe; decyzja wydana została w wyniku przestępstwa; decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu; strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu; wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję; decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu; zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2); decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione – wymienia Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl. Tu warto sięgnąć do orzecznictw sądowych, które doprecyzować mogą te kwestię. Szczególnie znaczący jest wydany przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów wyrok z 13 listopada 2013 roku (sygnatura akt: I OPS 2/12). W nim bowiem zawarte zostało stanowisko, zgodnie z którym w przypadku zaistnienia okoliczności omówionych powyżej istnieje podstawa do stwierdzenia nieważności decyzji zależnej, nie ma jednak odpowiednich przesłanek, by wznawiać postępowanie.

W kolejnej części artykułu: jakie relacje zachodzą pomiędzy decyzją o pozwoleniu na budowę a decyzją o pozwoleniu na użytkowanie, czyli czy wycofanie z obrotu prawnego tej pierwszej decyzji skutkować będzie unieważnieniem decyzji zależnej?