Jeśli otrzymałeś spadek od osoby najbliższej nie musisz w ogóle opłacać podatku. Warunkiem jest zgłoszenie takiego faktu do organu podatkowego. Czy taka sytuacja dotyczy każdego?
Zwolnienie z podatku od nabytych nieruchomości
Od początku 2007 r. obowiązuje zasada, że osoby tzw. zerowej grupy podatkowej, nie muszą opłacać podatku od nabytych nieruchomości, pieniędzy, ruchomości czy papierów wartościowych. Nie ma znaczenia także wysokość uzyskanego w ten sposób mienia. Do grupy zerowej zalicza się: małżonków, rodziców, dziadków, dzieci, wnuki, pasierbów, rodzeństwo, ojczyma i macochę.
Warunkiem zwolnienia od podatku jest zgłoszenie do urzędu potwierdzenia nabycia spadku. Jeśli spadkobierców jest kilku, to każdy z nich powinien złożyć oddzielny formularz w terminie do 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku sądu w sprawie nabycia spadku lub potwierdzenia notarialnego (tzw. aktu dziedziczenia). Wyjątek stanowi nabycie spadku na podstawie testamentu. Wtedy notariusz informuje o tym fiskusa, a także sytuacja, gdy wartość spadku nie przekracza kwoty 9637 zł w ciągu 5 lat dla jednej osoby.
Konsekwencje finansowe
Niewiedza związana z terminami może nas sporo kosztować. W orzecznictwie utrwalono, że osoba która nie zgłosi spadku w terminie naraża się na konsekwencje finansowe (potwierdzeniem może być wyrok NSA z dnia 23 listopada 2012r. IIFSK 750/11). Tak więc, jeśli spadkobierca zaliczany do zerowej grupy podatkowej nie zgłosi w terminie faktu nabycia spadku, traci przywileje związane z brakiem opłaty podatku i podlega opodatkowaniu na zasadach obowiązujących w I grupie podatkowej. Jeśli jednak informacje na temat nabycia spadku spadkobierca uzyska po upływie terminu, to jeśli udowodni ten fakt, termin płynie od daty uzyskania informacji na temat nabycia spadku.
Grupy podatkowe
W przypadku przynależności do kolejnych ustalonych przez ustawodawcę grup podatkowych sprawa ma się nieco inaczej. Jeśli nie jesteśmy najbliższą rodziną, to niestety podatek musimy zapłacić, ale tu także obowiązują limity zwolnienia. Kwotę podatku naliczy się od wartości przewyższającej wskazane limity. Odpowiednio:
- dla I grupy podatkowej (a więc małżonek, wstępni, pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa) zwolnione od podatku są spadki, których wartość nie przekracza 9637 zł,
- dla II grupy podatkowej (a więc zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych) zwolnione są spadki, których wartość nie przekracza 7276 zł,
- dla III grupy podatkowej (a więc pozostałych nabywców) zwolnione od podatku są spadki, których wartość nie przekracza 4902 zł.
Do wyliczenia kwoty wolnej pod uwagę bierze się wartości rynkowe i wartości rzeczy nabytych uprzednio od spadkodawcy w terminie 5 lat od nabycia spadku.
Decyzja o konieczności zapłacenia podatku
Do niezbędnego formularza podatkowego o nabyciu rzeczy lub prawa majątkowego warto złożyć również wykaz „długów i ciężarów obciążających nabyte rzeczy lub prawa majątkowe”. Da nam to podstawę do obniżenia kwoty podatku. Zostanie on policzony z uwzględnieniem zmniejszenia (od wartości nabytego majątku odejmuje się wówczas kwotę zadłużenia i podatek nalicza się od różnicy) wynikającego z tych zobowiązań. Po przedłożeniu pełnej dokumentacji (maksymalnie w ciągu miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia sądu lub po sporządzeniu aktu dziedziczenia) należy czekać na decyzje administracyjną wydaną przez organ podatkowy, w której naliczona zostanie kwota należna do zapłaty. Termin na uregulowanie zobowiązania to 14 dni od dnia odebrania decyzji. W sytuacji, gdy to notariusz wydaje akt dziedziczenia, to on pobiera należny podatek i przekazuje taką informację fiskusowi.
Wyjątek
Robert Tomaszewski – prezes SaveInvest Sp. z o. o podkreśla, że istnieje wyjątek od przytoczonej procedury. Mianowicie osoby dziedziczące mieszkanie lub dom o powierzchni nie przekraczającej 110 m kw są zwolnione z opłacania podatku, nawet jeśli nie należą do grupy podatkowej zerowej. Wyjaśnia, iż zwolnienie takie obejmuje nabycie:
- własności (współwłasności) budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębna nieruchomość,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub udział w takim prawie,
- spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego lub udział w takim prawie.
Od czego zależy zwolnienie?
Od grupy podatkowej, do jakiej należymy. Najliczniejszą grupę spadkobierców stanowi I grupa podatkowa (zwolnienie obejmuje tutaj nabycie majątku w drodze dziedziczenia, zapisu, także dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny i polecenia darczyńcy). Będąc w II grupie podatkowej zwolnieniu podlega mienie nabyte drogą dziedziczenia, zapisu i dalszego zapisu a także polecenia testamentowego. Grupa III podlega zwolnieniu od opłacenia podatku w sytuacji nabycia majątku podobnie jak w grupie II. Warunkiem dodatkowym jest bezpośrednie sprawowanie opieki nad zmarłym spadkodawcą.
Przepisy podatkowe wskazują także, że osoba dziedzicząca mieszkanie czy dom nie może być właścicielem czy najemcą innej nieruchomości, lub jeśli taką posiada – konieczne jest wyzbycie się jej (wyklucza się darowizny i sprzedaż) w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego. Jeśli spełni się te warunki, osoba taka musi zamieszkiwać w nabytej w drodze spadku nieruchomości i mieć zameldowanie w tym miejscu na pobyt stały. Oczywiście takiego majątku nie można sprzedać przed upływem 5 lat.
Znając przepisy podatkowe można skutecznie przeprowadzić procedurę podatkową wymaganą przy nabyciu majątku w drodze postępowania spadkowego. Nieliczni mają świadomość terminów czy formularzy, możliwości odliczeń czy zwolnień z opłacenia podatku.
