Z perspektywy inwestora warto wiedzieć, jakie konkretne okoliczności muszą wystąpić, by poszczególnym organom gminy miała przysługiwać inicjatywa uchwałodawcza.
Kto i o czym decyduje?
Ustawa o samorządzie gminnym zawiera wytyczne określające jakim organom gminy przysługuje inicjatywa uchwałodawcza. Ustawodawca nie rozwiewa jednak wszystkich wątpliwości, jakie mogą nasuwać się inwestorom w związku z tą kwestią.
Inicjatywę uchwałodawczą, w zgodzie z ustawą o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), posiada wójt (burmistrz, prezydent miasta). Dla przykładu powierzono mu: wyłączne prawo złożenia wniosku o powołanie i odwołanie skarbnika gminy przez radę gminy – art. 18 ust. 2 pkt 3 u.s.g.; prawo do zgłaszania propozycji zmian w uchwalonym budżecie – art. 60 ust. 2 pkt 4 u.s.g.; prawo do wystąpienia z wnioskiem o powierzenie jego zastępcy, lub innemu radnemu, obowiązku reprezentowania gminy w zgromadzeniu związku międzygminnego.
Komisja rewizyjna
Komisja rewizyjna – powoływana obligatoryjnie przez radę gminy w celu przeprowadzenia kontroli działalności wójta, gminnych jednostek oraz jednostek pomocniczych gminy – także posiada inicjatywę uchwałodawczą. W art. 18a ust. 3 u.s.g. mowa o sytuacji, w której posiada ona wszelkie kompetencje, by wystąpić z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia, bądź też nieudzielenia, absolutorium wójtowi.
Podobny przywilej posiada jedna czwarta ustawowego składu rady gminy. To właśnie ona, zgodnie z art. 28b ust. 1 u.s.g., posiada prawo do wystąpienia z wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta – przy zastrzeżeniu, że odwołanie wójta nie może zostać umotywowane nieudzieleniem mu absolutorium.
Statut gminy
Kolejnym ważnym dokumentem, o którym musi pamiętać inwestor, jest statut gminy. To w nim określone zostają, zgodnie z art. 22 u.s.g., zarówno organizacja wewnętrzna, jak i tryb pracy organów gminy. Statut, co do zasady, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym, jednak należy pamiętać, że nie może zawierać on przesłanek, które w jakimkolwiek stopniu miałyby być sprzeczne z dyrektywami ustawy o samorządzie gminnym – mówi Bartosz Antos z portalu www.saveinvest.pl. Statut gminy może natomiast regulować kwestie związane z inicjatywą uchwałodawczą, jeśli nie zostały one ujęte w omawianej powyżej ustawie o samorządzie gminnym.
Uchwały i zaopiniowania
Wśród zadań wójta – zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 u.s.g. – widnieje obowiązek przygotowania uchwał rady gminy. Jeśli jednak mamy do czynienia z sesją zwołaną na wniosek co najmniej jednej czwartej ustawowego składu rady gminy, obowiązek przygotowania projektu uchwały spoczywa, według art. 20 ust. 3 u.s.g., na wnioskodawcach.
Jeśli kwestie, które mają stanowić przedmiot podejmowanej uchwały, będą bezpośrednio wymagać zaopiniowania, to obowiązek jej zaopiniowania spoczywa na projektodawcy uchwały. Dla przykładu ustawa o samorządzie gminnym jasno mówi, że obowiązek zaopiniowania projektu uchwały przez komisję rewizyjną dotyczy uchwał takich jak: wykonanie budżetu gminy oraz wniosku o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta, z przyczyny innej niż brak udzielenia wójtowi absolutorium – kolejno art. 18a ust. 3 u.s.g. oraz art. 28b ust. 2 u.s.g.. O obowiązku uzyskania opinii danej komisji przy uchwalaniu konkretnej uchwały może decydować również stosowny zapis znajdujący się w statucie gminy.
Terminy
Należy również mieć na uwadze, że zgodnie z art. 89 u.s.g. w sytuacji, gdy prawo uzależnia ważność rozstrzygnięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni licząc od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia lub też samego jego projektu. Termin ten wynosi 30 dni dla zatwierdzeń, zaopiniowań lub rozstrzygnięć wymaganych od organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. W przypadku natomiast, gdy organ nie zajmie stanowiska w terminie, rozstrzygnięcie uważa się za przyjęte w brzmieniu przedłożonym przez gminę. Dopiero zaś po uzyskaniu wymaganych opinii projekt uchwały może zostać przedstawiony na sesji rady.
